Dezeni i boje tepiha veoma su šaroliki, te se kreću od onih sa ornamentikom, poreklom iz istočnjačkih kultura, sve do modernih svedenih motiva, analognih savremenom umetničkom izrazu.
Osvrnućemo se nakratko na klasične orijentalne tepihe, koji sve do danas nisi izgubili na svom sjaju, kvalitetu i lepoti, te i primeni. Ručno rađeni na teritoriji od Turske do Kine, u zemljama severne Afrike, Maroku i Egiptu, koje su bilo pod kulturnim, verskim i političkim uticajem Orijenta. Ručna izrada podrazumeva ručno čvorovanje, tj. ručno tkanje starinskim tehnikama, prenošenim sa generacije na generaciju. Kvalitet i finoća ovih tepiha ogleda se prevashodno u materijalima – izrađivani su od svile, vune, pamuka ili njihove kombinacije, a takođe i u broju čvorova – tepih je kvalitetniji ukoliko ih je više.
Bogatstvo ornamentike i boja čine njihovo ključno obeležje, a krase ih geometrijske šare, floralni i zoomorfni motivi, koji, kao i boje, zavise od oblasti porekla tepiha. Najviši umetnički dometi ostvareni su u takozvanim persijskim tepisima, koji su u domenu ljudskog stvaralaštva izjednačeni sa remek-delima slikarstva, vajarstva i arhitekture. Oni su najznačajniji i najkvalitetniji predstavnici orijentalnih tepiha. Unikatnost i kvalitet, te neponovljivost u celini, čine ove tepihe primerima neprolazne lepote i elegancije. Kao takvi, vrlo su uklopivi i u moderno uređene prostore, upravo zbog šarma i tradicionalne note koje pružaju svojim dezenom.
Šare na tepisima mogu biti i u vidu geometrijskih oblika, rombova, kvadrata, pravougaonika ili krugova, u različitim jarkim ili pastelnim bojama; sa linijama, motivima zebre itd. Međutim, danas su vrlo česti i jednobojni ili takozvani „čupavi” tepisi, recimo u narandžastoj ili nekoj drugoj intenzivnoj nijansi. U prostorima neutralnih boja, ovakvi tepisi, naročito u kombinaciji sa detaljima iste boje (zavesama, jastucima i sl.), zaista mogu biti pravo osveženje; mogu otvoriti i na poseban način oplemeniti prostor. Dizajn prati trend, te se od tepiha sa geometrijskim šarama u modernijim prostorima, u onim tradicionalnijim pre sreću tepisi sa krivolinijskim ili floralnim dezenima. Danas, pak, postoje i obostrani tepisi, gde se okretanjem menja ugođaj.
Dakle, prilikom odabira tepiha najbitnija je dobra uklopivost u enterijer. Stoga možemo odabrati pravougaoni, kvadratni ili okrugli tepih, pa čak i tepih nepravilnog oblika, ali vođeni dizajnerskim imperativima prostora. Kada je posredi dezen tepiha, njegov izbor ustrojen je i položajem tepiha. Ukoliko je on, na primer, ispod trpezarijskog stola ili nekog drugog nameštaja, dobro bi bilo da se lepota njegovog dizajna ogleda u bordurama.
Veličina tepiha, takođe, zavisi od funkcije prostorije. Danas su prevaziđeni tepisi preko cele površine poda, već se uobičajeno postavljaju na onim mestima gde je prisutno najveće zadržavanje – ispod trpezarijskog stola, u centralnom delu dnevne sobe i sl., kako bi boravak bio udobniji. Tako se, po potrebi, manji tepisi ili staze postavljaju i u kuhinjama, uz kuhinjske elemente, u spavaćim sobama, neposredno pored kreveta, u centralnom delu kupatila u vidu mekšeg i manjeg tepiha, u predsobljima.
Autor teksta: Sanja Dakić