Jedan od najvažnijih parametara prilikom odabira keramike je da li su vam pločice potrebne za zid ili za pod, ili su vam potrebne unutra ili napolju. Poseban segment pločica čine i pločice za bazene i industrijsku primenu koje moraju imati posebne sertifikate bezbednosti i otpornosti.
Osnovna razlika između podne i zidne keramike nije samo u izgledu ili formatu već u mehaničkim karakteristikama – vrsti glazure, mehaničkoj čvrstoći, osobini glazirane površine i otpornosti pločica na mraz kod podnih pločica (čije je upijanje definisano prilozima H i G u okviru standarda Evropske Unije EN 14411)
Za podne pločice su standardom definisani zahtevi kvaliteta koji moraju biti ispunjeni da ne bi došlo do problema kod eksploatacije. Pored istih uslova koji moraju biti zadovoljeni za zidne pločice podne pločice moraju biti otporne na habanje i imati odgovarajuću mehaničku čvrstoću i protivkliznost u zavisnosti od mesta ugradnje.
Keramičke pločice se danas uglavnom proizvode u širokom spektru formata:
Tradicionalni formati: 25x40cm, 33×33 cm, 45x45cm
Savremeni formati: 25x50cm, 20x50cm, 15x60cm, 30x60cm, 60x60cm, 20x80cm, 40x80cm
Moderni formati: 25×75 cm, 30×90 cm, 20×120 cm, 40×120 cm, 60×120 cm, 120x240cm
Naravno, ovo nije konačna lista jer postoji značajan broj varijacija. Takođe, pomoću nove tehnologije prave se pločice i dimenzije do 4m koje mogu da se seku na manje dimenzije. Osim toga što se seku, ovako velike pločice se mogu i ugrađivati u osnovnoj dimenziji što predstavlja trend već nekoliko godina u svetu keramike.
SASTAV
Glazirane keramičke pločice su proizvodi koji su napravljeni od različitih vrsta glina uz dodatak raznih prirodnih materijala i predstavljaju kompaktnu celinu koju čini telo pločice– BISKVIT, međusloj (ENGOBA) i završni sloj (GLAZURA). Glazirana keramička pločica je proizvod kod kojeg je površina prekrivena slojem glazure koja pločici daje važne osobine (boju, sjaj, oblik i tehničke osobine tvrdoću, vodootpornost). Engobe i glazure posle žarenja daju staklastu masu, koja pločicama daje visoka upotrebna svojstva .
GLAZURE čine završni sloj koji određuje finalni kvalitet površine (otpornost na habanje, tvrdoća , estetski izgled , stvaranje teksture pogodne za lako održavanje ) Može biti mat ili sjajna i bela, obojena ili transparentna.
ENGOBA je međusloj čiji je zadatak da prekrije biskvit i neutrališe boju biskvita, da onemogući negativne efekte biskvita, omogući da pločica ne propušta vodu i da uskladi dejstvo biskvita i sloja glazure.
BISKVIT je veoma kompaktan jer se presuje pod pritiskom 250-500 kg/cm², a zatim u zavisnosti od vrste pločice peče na temperaturi od 1.040-1.300ºC. Dilatacije (skupljanja) biskvita, engobe i glazure moraju biti usklađeni, da ne bi došlo do deformisanja ili cak i pucanja pločice.
Dekorisanje se vrši primenom keramičke paste koje se nanose na glaziranu površinu pločice ili specijalno mastilo koje se nanosi digitalnom štampom.
Tehnologija je značajno napredovala tako da danas omogućava proizvodnju izuzetno kvalitetnih pločica koje zadovoljavaju širok spektar potreba. Kada je u pitanju namena, osnovna podela keramičkih pločica se može izvršiti na osnovu upijanja vode i načinu proizvodnje na:
PODNA KERAMIKA
Podne pločice dolaze u najrazličitijim formatima i završnim obradama. U njih se u procesu izrade prilikom pečenja ubacuje mleveni granit pa keramika posle pečenja dobija karakteristike skoro identične kamenu.
Podne pločice za unutrašnje prostorije moraju biti bezbedne za hodanje i da nisu klizave. Za podove treba izabrati takve pločice koje su deblje, tvrde i otporne koje se teško habaju i lako održavaju. Postoje protivklizne pločice koje su mat i imaju visoki sjaj i zbog težeg održavanja one se ne preporučuju za unutrašnju upotrebu, možete ih postaviti ali treba obratiti pažnju da u tom delu nema previše vlage zbog klizanja.
Pločice koje se postavljaju napolju moraju biti otporne na mraz i protivklizne, a pločice namenjene za javne prostore moraju biti otporne na habanje. Podna keramika za unutrašnju upotrebu pored svog naziva najčešće nosi oznaku R9 što znači da je atestirana za podove, ali ne mora da znači da podnosi kišu ili mraz. Ako su i protiv mraza trebalo bi da na ambalaži postoji oznaka pahuljice. Kod keramike koja nosi oznaku R11 možete biti sigurni da možete da je koristite i za spoljnu upotrebu, one su jače i otporne na mraz.
Glazirane pločice i glazirane podne dekoracije sa apsorpcijom vode E < 0,5 % = GRES PORCELLANATO SMALTATO – Grupa B Ia , sa parametrima koji su u skladu sa standardom Evropske Unije EN 14411. Ove pločice su dizajnirane za unutrašnje i spoljašnje oblaganje u stambenim zgradama i u zgradama javnih organizacija. Ove pločice se karakterišu niskom apsorpcijom vode, visokom otpornošću na savijanje, visokom tvrdoćom i otpornošću na abraziju.
NAPOMENA: Zbog kvaliteta izrade i dekoracije, trend je da se tehnički gledano – podne pločice – primenjuju i na zidnim površinama.
ZIDNA KERAMIKA
Za zidove je malo lakše odabrati odgovarajuću keramiku. Zidne pločice su uvek duplo pečene i mekše su od podnih pločica. Završna obrada zidne keramike može biti mat, polu-sjajna i sjajna, kao i kod podnih pločica. Pločice koje su otporne na mraz i kiseline imaju masu male poroznosti. Ove pločice se izrađuju sa specijalnim profilom naličja da bi se obezbedila čvrsta veza sa podlogom.
Zidne pločice su pretežno zaslužne za dekoraciju pločicama, pa umesto jednoličnih zidnih pločica možete izabrati elegantne i savremene dezene. Obratite pažnju na zidove, pošto moraju biti ravni. Bilo da lepite nove pločice preko postojećih i starijih, ili direktno na zid, važno je da nema neravnina. Pre lepljenja zidovi moraju biti potpuno ravni i bez pukotina. U suprotnom, može doći do pucanja pločica.
Glazirane zidne pločice i glazirane zidne dekoracije sa apsorpcijom vode E > 10 % – Grupa B III, sa parametrima koji su u skladu sa standardom Evropske Unije EN 14411. Ove pločice su dizajnirane za oblaganje unutrašnjih zidova na temperaturama iznad 0 °C, pošto pločice nisu otporne na mraz.
Autor: Aleksandar Jovanović, Regionalni direktor marketinga i razvoja zaposlenih, www.enmon.rs
