Kakvi još mogu biti podovi u verskim objektima?

Podovi u verskim objektima neretko bivaju izrađivani i od keramike, odnosno keramičkih pločica, dobijenih od gline, kaolinita i peska. Glina je crvene ili bele boje, gde je crvena slabijeg kvaliteta i u sve manjoj upotrebi. Glina se po formiranju peče u peći, danas u fabričkim uslovima. Pločica je obložena glazurom, koja čini njen površinski sloj, štiti je, poboljšava izdržljivost, a samoj pločici daje boju i dizajn. Kako mogu biti različitih oblika, dimenzija, boja i dezena, vrlo su pogodan izbor. Iako se danas proizvode u fabrikama, u prošlosti su izrađivane neindustrijskim tehnikama, u malim dimenzijama i raznim geometrijskim formama – kvadrata, pravougaonika, trougla, romba i itd., čime su značajno doprinosile estetskom dojmu celokupne građevine.

Veoma je zanimljivo da pod može biti i primarni sveti topos verske građevine, kakav je slučaj u islamu, po čemu se džamije i razlikuju od svih drugih sakralnih objekata. Na njemu se obavlja verski obred, te nosi višestruku simboliku, a po svom značenju, značaju i funkciji biva najznačajniji element ovih građevina. Specifičnost se ogleda i u tome što je pod obavezno prekriven ćilimima, koji predstavljaju važan deo islamske tradicionalne kulture, ali i njegov umetnički odraz. Ovi ćilimi deo su likovne umetnosti, ali njih ne odlikuje proizvoljnost u umetničkoj obradi, već u njegov vizuelni utisak mora biti utkana islamska duhovnost. Ćilimi najčešće bivaju ukrašeni stilizovanim biljnim i apstraktnim geometrijskim motivima i kvadratnog su oblika, analognog i samom obliku građevine.

ćilim
Foto: pexels-andreea-ch-1040893 / Ćilimi najčešće bivaju ukrašeni stilizovanim biljnim i apstraktnim geometrijskim motivima i kvadratnog su oblika

Iako su se kroz vreme načini gradnje verskih objekata unapređivali, tehnike i materijali usavršavali, njihov duhovni značaj je nesumnjivo bio i ustao utkan i u samu arhitekturu. Stilovi su se smenjivali, a svaka religija odlikovana je nekolikim specifičnim, koji se i danas prenose na novonastale objekte, donekle modifikovane tehničkim inovacijama. Verski objekti su u svim vremenima bili spona između duhovnog i svetovnog života, te predstavljali važne i istorijske i umetničke građevine. Njihova potreba za trajnošću, kvalitetom i umetničkim izrazom, povezanim sa duhovnošću, manifestovana je i kroz izbor podnih obloga.

Autor teksta: Sanja Dakić