Bitumenske trake su namenjene za zaštitu objekata i konstrukcija od prodora podzemne, atmosferske ili druge vode (uključujući i vlagu). Sastoje se od uloška koji je obostrano obložen sa bitumenskom masom i zaštićen pogodnim materijalom (kvarcni pesak, talk, polietilenska folija, škriljac, silikonizirana PE folija).
Trake se dele prema:
- vrsti uloška (krovni karton,stakleni voal, staklena tkanina, poliesterski filc i aluminijumska folija)
- kvalitetu bitumenske mase (oksidirani bitumen, plastomer bitumen i elastomer bitumen)
- masi trake
- debljini trake
- načinu primene (trake za lepljenje sa vrućim bitumenom, trake za varenje, samolepljive trake)
- nameni trake po evropskim normama (za sekundarnu hidroizolaciju, hidroizolaciju temelja, hidroizolaciju ravnih krovova, parnu branu, hidroizolaciju mostovskih objekata).
Karakteristike bitumenske trake prvenstveno su određene vrstom uloška, kvalitetom i količinom bitumenske mase. Uložak uslovljava fizičko mehaničke karakteristike trake , a bitumenska masa temperaturnu postojanost i otpornost prema starenju. Zaštita određuje način ugradnje trake.
Primena polimer bitumenskih masa za izradu traka počinje krajem 60-tih godina prošlog veka.Osnovni razlog za njihovu primenu je neadekvatan kvalitet bitumena koji se koristio kao vezivo za izradu bitumenskih traka. Temperaturna postojanost bitumena je u intervalu od 0ºC do +80ºC, što ograničava njegovu upotrebu, a sa povećavanjem postojanosti bitumena na višim temperaturama smanjuje se njegova postojanost na hladnoći i povećava tendencija starenja bitumena.
Jedini način da se značajno poveća kvalitet bitumenskog veziva je modifikacija bitumena sa polimerima. Bitumen 160/220 je standardni tip bitumena koji se koristi za modifikaciju sa polimerima, a pogodni su bitumen 100/150 i bitumen 70/100. Prvi polimer koji se komercijalno koristio za izradu bitumenskih traka je ataktički polipropilen APP. Primena stiren butadien stiren (SBS) kaučuka počinje 70-tih godina dvadesetog veka. Ova dva tipa polimera su ostali osnovni polimeri koji se koriste za izradu polimer bitumenskih traka. Sa primenom polimer bitumenskih traka postiže se potpuna vodonepropusnost i kod izuzetno velikih vodenih i parnih pritisaka.
VRSTE POLIMER BITUMENSKIH TRAKA
U zavisnosti od polimera koji je upotrebljen za modifikaciju bitumena polimer bitumenske trake se dele na:
- plastomer bitumenske trake
- elastomer bitumenske trake
PLASTOMER BITUMENSKE TRAKE
Kod plastomer bitumenskih traka kao polimer se, uglavnom, koristi ataktički i izotaktički polipropilen (APP i IPP) ili kopolimer ataktičkog polipropilena polietilena. Temperaturni interval postojanosti je od -15ºC do + 130ºC. Ove trake su , u odnosu na elastomer bitumenske trake, postojanije na visoke temperature i otpornije na UV zračenje. TIM IZOLIRKA iz Šida proizvodi plastomer bitumenske trake tipa Kondor i Izotekt koje su , kao prve polimer bitumenske trake u bivšoj Jugoslaviji, napravljene u „Grmeč“-u iz Beograda (1969g) i „Izolirci“ iz Ljubljane ( 1972g).
Tabela 1 – Karakteristike KONDOR traka
| OSOBINE PROIZVODA | KONDOR P-4 SRPS EN 13707,13969 tipT |
KONDOR T-4 SRPS EN 13707,13969 tip T |
KONDOR AL-4 SRPS EN 13970 |
|
| 1 | Spoljni izgled – sa obe strane |
polietilenska folija | ||
| 2 | Širina trake ( cm ) | 100 | 100 | 100 |
| 3 | Dužina trake ( m ) | 10 | 10 | 10 |
| 4 | Težina trake min ( kg ) | 38,0 | 38,0 | 38,0 |
| 5 | Debljina trake ca (mm) | 3,2 | 3,3 | 3,2 |
| 6 | Vrsta uloška | poliesterski filc | staklena tkanina | aluminijumska folija |
| 7 | Masa uloška min (g/m²) | 120 | 180 | 200 |
| 8 | Postojanost na toploti (ºC ) | 120 | 120 | 120 |
| 9 | Postojanost na hladnoći (ºC ) | -5 | -5 | -5 |
| 10 | Prekidna sila min ( N/5cm) -uzdužno/poprečno |
400/25 | 900/800 | 150/150 |
|
11 |
Izduženje min ( % ) -uzdužno/poprečno |
25/25 | 2/2 | 3/3 |
| 12 | Vodonepropustljivost 60 kPa | vodonepropusno | vodonepropusno | vodonepropusno |
Tabela 2 – Karakteristike IZOTEKT traka prema SRPS EN 13707 i SRPS EN 13969 tip T
| OSOBINE PROIZVODA | IZOTEKT V-4 | IZOTEKT T-4 | IZOTEKT P-4 | |
| 1 | Spoljni izgled – sa obe strane |
polietilenska folija | ||
| 2 | Širina trake (cm) | 100 | 100 | 100 |
| 3 | Dužina trake ( m ) | 10 | 10 | 10 |
| 4 | Težina trake ca (kg) | 43,0 | 45,0 | 45,0 |
| 5 | Debljina trake min (mm) | 3,6 | 3,6 | 3,6 |
| 6 | Vrsta uloška | stakleni voal | staklena tkanina | poliesterski filc |
| 7 | Masa uloška min (g/m²) | 60 | 180 | 160 |
| 8 | Postojanost na toploti (ºC) | 120 | 120 | 120 |
| 9 | Postojanost na hladnoći (ºC) | -10 | -10 | -10 |
|
10 |
Prekidna sila min N/5cm) -uzdužno/poprečno |
350/250 | 900/800 | 600/500 |
|
11 |
Izduženje min ( % ) -uzdužno/poprečno |
2/2 | 2/2 | 40/40 |
|
12 |
Vodonepropustljivost 60 kPa | vodonepropusno | vodonepropusno | vodonepropusno |
Plastomer bitumenske trake koje se upotrebljavaju kao završne trake sa gornje strane su posute mineralnim škriljcem koji štiti traku od dejstva UV zračenja odnosno sprečava starenje trake. Ove trake imaju dodatnu oznaku Reflex ( Kondor Reflex V-4,T-4, P-4 i Izotekt Reflex V-4,T-4, P-4).
ELASTOMER BITUMENSKE TRAKE
Kod elastomer bitumenskih traka kao polimer se skoro isključivo koristi termoplastični stiren butadien stiren (SBS) kaučuk. Proizvode se razgranati i linearni SBS kaučuk koji se razlikuju u načinu prostornog vezivanja stirena i butadiena. Razgranati SBS je postojaniji na visokim, a linearni na niskim temperaturama. Ove trake, u odnosu na plastomer bitumenske trake , su postojanije na niske temperature ali imaju manju otpornost na UV zračenje.Temperaturni interval postojanosti elastomer bitumenskih traka je od -25ºCdo110ºC.
TIM IZOLIRKA proizvodi elastomer bitumenske trake tipa Kondorflex i Izoelast.
Tabela 3 – Karakteristike KONDORFLEX traka
| OSOBINE PROIZVODA | KONDORFLEX P-4 SRPS EN 13707, SRPS EN 13969 tip T |
KONDORFLEX T-4 SRPS EN 13707, SRPS EN 13969 tip T |
KONDORFLEX AL-4 SRPS EN 13970 |
|
| 1 | Spoljni izgled – sa obe strane |
polietilenska folija | ||
| 2 | Širina trake ( cm ) | 100 | 100 | 100 |
| 3 | Dužina trake ( m ) | 10 | 10 | 10 |
| 4 | Težina trake min (kg) | 38,0 | 38,0 | 38,0 |
| 5 | Debljina trake ca (mm) | 3,2 | 3,3 | 3,2 |
| 6 | Vrsta uloška | poliesterski filc | staklena tkanina | aluminijumska folija |
| 7 | Masa uloška min (g/m²) | 120 | 180 | 120 |
|
8 |
Sadržaj veziva, elastomer bitumena min( g/m²) |
2 800 |
2 800 |
2 600 |
| 9 | Postojanost na toploti (ºC) | 100 | 100 | 100 |
| 10 | Postojanost na hladnoći (ºC) | -20 | -20 | -20 |
|
11 |
Prekidna sila min (N/5cm) -uzdužno/poprečno |
400/250 |
900/800 |
150/150 |
|
12 |
Izduženje min ( % ) -uzdužno/poprečno |
25/25 |
2/2 |
3/3 |
| 13 | Vodonepropustljivost 60kPa | vodonepropusno | vodonepropusno | vodonepropusno |
Tabela 4 – Karakteristike IZOELAST traka prema SRPS EN 13707 i SRPS EN 13969 tip T
| OSOBINE PROIZVODA | IZOELAST V-4 | IZOELAST T-4 | IZOELAST P-4 | |
| 1 | Spoljni izgled – sa obe strane |
polietilenska folija | ||
| 2 | Širina trake ( cm ) | 100 | 100 | 100 |
| 3 | Dužina trake ( m ) | 10 | 10 | 10 |
| 4 | Težina trake ca (kg) | 43,0 | 45,0 | 45,0 |
| 5 | Debljina trake min (mm) | 3,6 | 3,6 | 3,6 |
| 6 | Vrsta uloška | stakleni voal | staklena tkanina | poliesterski filc |
| 7 | Masa uloška min (g/m²) | 60 | 180 | 160 |
| 8 | Postojanost na toloti ( ºC ) | 100 | 100 | 100 |
| 9 | Postojanost na hladnoći ( ºC ) | -25 | -25 | -25 |
| 10 | Prekidna sila min (N/5cm) -uzdužno/poprečno |
350/250 |
900/800 |
600/500 |
|
11 |
Izduženje min ( % ) -uzdužno/poprečno |
2/2 |
2/2 |
40/40 |
| 12 | Vodonepropustljivost 60 kPa | vodonepropusno | vodonepropusno | vodonepropusno |
Elastomer bitumenske trake koje se koriste kao završne trake sa gornje strane su posute mineralnim škriljcem koji štiti traku od dejstva UV zračenja odnosno sprečava starenje trake. Ove trake imaju dodatnu oznakuReflex (Kondorflex Reflex V-4,T-4, P-4 i Izoelast Reflex V-4,T-4, P-4).
Autor teksta: Duško Turković dipl.inž.hemije
FRAGMAT S d.o.o.
Branka Erića 7, 22240 Šid
T. +381 22 710 666
M. +381 62 8026 889
Distributivni centar
Surčinska 11f, 11000 Beograd
T: +381 11 2260 129
office@fragmat.rs
www.fragmat.eu
